Ogólnopolskie Spotkanie "Forum Współpracy Chrześcijan"

[Słowo i Życie nr 7-8/91]

W dniu 18 maja 1991 r., z inicjatywy członków grupy założycielskiej, odbyto się w siedzibie Zboru zielonoświątkowego Warszawa-Śródmieście Ogólnopolskie Spotkanie "Forum Współpracy Chrześcijan" z udziałem przedstawicieli ponad 40 organizacji ewangelicznych z całego kraju.

FWCh powstało w Warszawie, w końcu grudnia 1990 r. jako wyraz poszukiwania możliwości współżycia i współpracy przez chrześcijan z różnych społeczności protestanckich, ze względu na wyzwanie i zagrożenia, które niesie życie i świat współczesny. Głównym celem spotkania było zaprezentowanie idei warszawskiego Forum - grupom chrześcijańskim działającym w innych częściach naszego kraju.

Część wstępną spotkania prowadzili Ludmiła i Kazimierz Sosulscy (wspólne pieśni-refreny oraz modlitwa). Następnie uczestnicy przedstawili się sobie nawzajem. Po tej prezentacji główny referat wygłosił prezb. Edward Czajko, pastor miejscowego zboru. Temat referatu brzmiał: "Zadania chrześcijan w chwili społecznych i politycznych przełomów".

Prezb. Czajko przypomniał o zmianach, które nastąpiły w ostatnim czasie w Polsce i całym tzw. "bloku wschodnim": (1) Ludzie odrzucili system zniewolenia wraz z kolektywnym pojmowaniem praw człowieka. Upomnieli się o rzeczywiste prawa jednostki. Dalej: (2) zakwestionowali system realnego socjalizmu, gdyż nie zdał on egzaminu w życiu ekonomicznym. Ustalony system nakazowo-rozdzielczy doprowadził obywateli do ubóstwa i zniszczył środowisko naturalne. Wreszcie (3) odrzucony został także komunistyczny monopol władzy.

Następnie - cytując główne tezy wykładu dr Miroslava Volfa, profesora teologii działającego w Istytucie Biblijno-Teologicznym w Osijeku (Jugosławia) [Pełny tekst wykładu dr M.Volfa został opublikowany w miesięczniku "Słowo i Życie", w numerze 5-6 z 1991 r.] - E.Czajko zwrócił uwagę na zagrożenia, przed którymi stoją chrześcijanie oraz na zadania stojące przed nimi.

Dr M. Volf uważa, iż "demon komunizmu" został wypędzony z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Jednak obecnie na podstawie Słowa Jezusa (Mt 12,43-45) - stoimy wobec groźby pojawienia się nowych "demonów", które są gorsze od poprzedniego. Czyhają one, by zająć opuszczone przez niego miejsce. Według dr. Volfa są nimi: "demon bezlitosnego ekonomizmu", "demon nacjonalistycznego totalitaryzmu", "demon politycznego klerykalizmu". Chrześcijanie powinni nie tylko zachować ostrożność przed nimi, lecz nade wszystko - podjąć różnorodne, konkretne działania. W przypadku pierwszego - okazywać troskę i pomoc wobec ubożejących i bezrobotnych; w przypadku drugiego - ożywieni duchem słusznie pojmowanej demokracji - powinni podejmować wszelkie starania, by państwo było dobrem wspólnym dla wszystkich obywateli - bez względu na ich rasę, narodowość, religię i pochodzenie, l w przypadku trzeciego - dążyć do tego, by Kościół lub religia dominujące w państwie - nie wytwarzały układu powodującego to, iż członkowie innych Kościołów lub religii czuli się obco, jak obywatele drugiej klasy, z tego powodu, że nie są członkami Kościoła dążącego do sprawowania rządów.

We wszystkich krajach postkomunistycznych występują te zagrożenia, a nowe "demony" czekają na moment wejścia. Jaka jest sytuacja w naszym kraju – wiemy dobrze!

E. Czajko wspomniał również o możliwości pojawienia się "czwartego demona" w naszym kraju. Określił go mianem "fałszywego mesjasza", który miałby przynieść narodowi sprawiedliwość, dostatek ekonomiczny i bezpieczeństwo. Wspomniał, iż ubiegłoroczne wybory prezydenckie uświadomiły wyraźnie, jak realna jest możliwość tego zagrożenia. Ostrzegł przed "mesjaszem", który nagle pojawia się... z peruwińskiej dżungli.

Na koniec zacytował również fragment ostatniej encykliki Jana Pawła II - odnosząc go do niebezpieczeństwa "politycznego klerykalizmu": "W niektórych krajach pojawiają się nowe formy fundamentalizmu religijnego, który w sposób zaowalowany, czy nawet otwarcie, uniemożliwia mniejszościom wyznaniowym pełne korzystanie z przysługujących im praw obywatelskich czy religijnych". E. Czajko zwrócił przy tym uwagę na fakt, iż wypowiedź papieża o "Fundamentalizmie religijnym" jednoznacznie skierowana jest przeciw zagrożeniu, jakim jest "polityczny klerykalizm". Konkludując powiedział, iż w tym punkcie my wszyscy - i chrześcijanie ewangeliczni - możemy się podpisać.

Po przerwie pastor Andrzej Bajeński, pełniący funkcję przewodniczącego FWCh, dokonał prezentacji idei tworzenia Forum Współpracy Chrześcijan w Warszawie i ewentualnie innych ośrodków. Jego wystąpienie obejmowało 5 pytań:

1. "Gdzie jesteś?" - słowo skierowane do Adama. Wiążą się z nim sprawy naszego życia, tu i teraz, a tym miejscu i czasie - z naszą aktualną sytuacją.

2. "Co masz w ręku?" - pytanie Boga do Mojżesza. Chodzi o Słowo Boże, które do nas dotarło, którym żyjemy i które zwiastujemy oraz o wszelką aktywność misyjno-ewangelizacyjną.

3. "Co tu robisz?" - to pytanie do Eliasza. Mamy do czynienia z nową sytuacją, nowymi rzeczami i możliwościami. Wypowiadając myśli o mocy Ducha Św. zauważył, iż nie powinniśmy wyobrażać jej sobie jako "dynamitu" (efekt eksplozji, wybuchu!) lecz bardziej jako "dynama", a więc tego, co powoduje stałe poruszenie, ciągły przejaw siły!

4. „Co widzisz?" - pytał Bóg Amosa, Ezechiela i Zachariasza. Mówca wspomniał tu o zagrożeniach i możliwościach, o niebezpieczeństwie tradycjonalizmu w odnowionych społecznościach, o niebezpieczeństwie poświęcenia na rzecz biznesu - sprawy zwiastowania Słowa i świadectwa, o grożącym egocentryzmie kościelnym oraz zachłystywaniu się nowymi formami aktywności bezkrytycznie przyjmowanymi z Zachodu. Po stronie pozytywnej - wymienił możliwość i konieczność tworzenia nowych form współdziałania i rozwijanie braterskich kontaktów, zwłaszcza wśród chrześcijańskich przywódców.

5. "Czy te kości mogą ożyć?" - zapytał Bóg proroka Ezechiela; w odpowiedzi usłyszał: "Panie, Ty wiesz!". W tym miejscu mówca zwrócił się z apelem o podjęcie działań na rzecz budowania płaszczyzn porozumiewania między chrześcijanami, tworzenia wspólnych komisji, budowania atmosfery, które by wspomagały współżycie i współdziałanie wszystkich dzieci Bożych. Skomentował także, pokrótce, słowa Pisma zawarte we fragmencie Flp 2,1.

Na zakończenie postawił zebranym dwa pytania:

1. Jeśli jest potrzeba i wola współpracy między wierzącymi - to jak ma ona wyglądać?
2. Jeśli temu nie może służyć nasze Forum - to jak inaczej tę sprawę poprowadzić?

Po tych dwóch wystąpieniach, w dyskusji zabrało głos kilku uczestników.

A. Melcer (Fudacja "Rodzina", Warszawa) mówił na temat wolności i postulował, żeby nie nadawać Forum cech organizacji politycznej; powinna zachować swój nieformalny charakter.

R.Krawczyk (Chrześcijańskie Stow. Muzyków, Warszawa) przedstawił ideę "Marszów dla Jezusa" odbywających się w krajach zachodnich. W związku z projektem zorganizowania tych marszów we wszystkich stolicach europejskich w 1992 r., apelował o podjęcie inicjatywy zorganizowania takiego marszu w Warszawie. Przed zakończeniem obrad ukonstytuowała się grupa organizacyjna marszu.

M. Bliźniak (Chrześcijańska Misja Społeczna "Sukkot", Łódź) wypowiedział się pozytywnie o idei utworzenia Forum i wyraził swą radość z tego powodu.

T. Zieliński (Fundacja "Areopag", Katowice) powiedział, iż jego zdaniem Forum ma właściwą formę organizacyjną, gdy nie prowadzi do ekskluzywizmu; 2) uznał, iż chrześcijanie powinni bardziej angażować się w sprawy społeczne i zabierać publicznie głos w sprawach dotyczących ogółu obywateli. Za bardzo pozytywny uznał fakt, iż Synod Kościoła ewangelicko-reformowanego oficjalnie wypowiedział się w dyskusji na temat aborcji. Głos Synodu, dzięki publikacji w "Gazecie Wyborczej" - w tym miejscu wyrazy wdzięczności i uznania dla obecnego na naszym spotkaniu red. Jana Turnau - zwrócił powszechną uwagę społeczeństwa i był cytowany przez posłów i senatorów; 3) wyraził przekonanie, by - idąc śladem Kościoła reformowanego - Forum częściej zabierało glos na temat problemów politycznych w naszym kraju: chodzi zwłaszcza o chrześcijańskie stanowisko na temat ustroju politycznego naszego państwa, by będąc z ducha chrześcijańskie, było neutralne światopoglądowo. Zwrócił przy tym uwagę na istniejące zagrożenia, iż Polska może stać się państwem o światopoglądzie katolickim. Wspomniał przy tym, iż na szczęście są środowiska katolickie, które są przeciwne tej idei.

Red. Jan Turnau (katolik, ekumenista, "Więź" i "Gazeta Wyborcza") zabierając głos wyraził radość z tego powodu, iż znalazł się wśród przyjaciół ("przyjaciele moich przyjaciół są moimi przyjaciółmi"). Następnie wspomniał o pojawieniu się różnorodnych tendencji monopolistycznych w chrześcijaństwie (np. monopol na kościelność, monopol na Biblię, na interpretację Biblii, na tradycję). Dalej - mówił o możliwości, jaką jest wspólne świadectwo chrześcijan oraz potrzeba misji, apostolatu wśród środowisk laickich lub nawet antyklerykalnych. Na koniec skierował apel do uczestników, by uznali fakt, iż i wśród katolików są ludzie nawróceni. Z dużą atencją wypowiedział się o chrześcijanach, którzy należą do społeczności wolnokościelnych, nazywając ich wybranymi i powołanymi. Zachęcał, by środowiska te chciały przychodzić z pomocą innym.

Po zakończeniu dyskusji odbyły się spotkania 6 grup roboczych (misja, teologia, wydawnictwa, kultura, muzyka, polityka - sprawy publiczne). Oto najważniejsze wnioski z prac tych grup:

MISJA: 1) należy sporządzić kalendarz imprez misyjnych - organizowanych i planowanych; 2) podjąć pracę nad ustalenien zasad pracy z katolikami w sprawach misji; 3) zorganizować jedną wspólną imprezę misyjną; 4) skoordynować działalność "ruchu modlitewnego" – informacje przekazać Forum; 5) wymienić informacje o prowadzonych szkoleniach, wykładach, etc; 6) podjąć wysiłek dotarcia do mass mediów - także z ideą Forum. Lider grupy: H. Wieja (Chrześcijańska Fundacja "Życie i Misja", Ustroń).

TEOLOGIA - zebrało się 7 osób; 6 z Warszawy. Postanowiono odbyć spotkania dla pastorów warszawskich 2 IX br.

WYDAWNICTWA: - 1) należy dołożyć wszelkich starań, by były przestrzegane prawa wydawnicze ("copyright"); 2) pomagać sobie w dystrybucji wydawnictw; 3) podjąć wysiłek, by korzystać z tych samych zakładów drukarskich (sprawa obniżki kosztów drukowanych materiałów).

KULTURA - uczestnicy spotkali się i poznali ze sobą, oraz postanowili prowadzić ze sobą współpracę "na linii: Warszawa-Poznań-Gdańsk".

MUZYKA - L.Sosulska i R.Krawczyk utworzyli zespół, który zajmuje się organizacją "Marszu dla Jezusa" w Warszawie; 2) będą zajmować się publikacją wydawnictw muzycznych.

POLITYKA: była to najliczniejsza grupa, skupiała ponad 20 osób. Najważniejsze ustalenia: 1) nasz ewentualny udział (naszych przedstawicieli) w parlamencie powinien odbywać się za pośrednictwem partii politycznych; 2) wypowiadamy się za autonomią w stosunku Kościół - państwo; 3) powinniśmy postulować, by nauka religii mogła odbywać się, gdy jest 2-3 dzieci z naszych środowisk (a nie jak teraz - 8 dzieci). 4) Popieramy wypowiedzi w sprawach publicznych, jak ta ogłoszona przez Synod Kościoła ewangelicko-reformowanego na temat aborcji; oświadczenia tego rodzaju powinniśmy publikować częściej.

Ponadto zgromadzeni podjęli uchwałę w trzech sprawach:

1. Do końca br. powinno się ukazać II wydanie, poprawione i uzupełnione "Informatora" FWCh; wydawnictwo zostało - na ogół – ocenione bardzo pozytywnie;
2. Należy przekazywać wszelkie informacje do FWCh;
3. Poparty został wniosek, by fakt istnienia Forum Współpracy Chrześcijan zgłosić do "Worid Evangelical Fellowship" (WEF).

Ogólnopolskie Spotkanie FWCh zostało zakończone modlitwą. ■ Opr. o. m.

[Tekst opublikowany w „Słowie i Życiu” nr 7-8/91].