numer wiosna 2000
 
   

ALIANS EWANGELICZNY W RP ZALEGALIZOWANY

21 stycznia 2000 r. decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Alians Ewangeliczny w RP, jako organizacja międzykościelna, został wpisany do rejestru Kościołów i innych związków wyznaniowych (dział B, pozycja 5). Alians stał się więc oficjalnie działającą w Polsce organizacją międzykościelną, posiadającą osobowość prawną.

Celem Aliansu Ewangelicznego w RP jest dawanie świadectwa duchowej jedności i współdziałanie ewangelicznie wierzących chrześcijan przy poszanowaniu odrębności wyznaniowej swoich członków. Cel powyższy realizowany jest w szczególności poprzez: 

• inicjowanie i wspieranie różnych form współpracy kościołów i innychzwiązków wyznaniowych, wspólnot i organizacji chrześcijańskich w kraju i za granicą, w szczególności misji i ewangelizacji, 
• wypowiadanie się w sprawach religijnych, moralnych, społecznych i politycznych istotnych z punktu widzenia ewangelicznego chrześcijaństwa, 
• organizowanie różnego rodzaju działalności charytatywnej i pomocy wzajemnej, 
• gromadzenie i udostępnianie wszechstronnej informacji wspierającej działalność swoich członków, 
• powoływanie i przystępowanie do stowarzyszeń i fundacji, jeżeli pomoże to w realizacji celów Aliansu, 
• organizowanie, prowadzenie i wspieranie związanej z wypełnianiem funkcji Aliansu działalności kulturalnej, 
• zakładanie, prowadzenie i wspieranie szkół, przedszkoli oraz innych placówek oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych, 
• tworzenie, prowadzenie i wspieranie szkół i seminariów duchownych, szkół wyższych, instytutów naukowych i naukowo-badawczych, 
• wydawanie prasy, książek i innych druków, korzystanie ze środków publicznego komunikowania się.

Zaczątki potrzeby bliskiej współpracy między Kościołami zrodziły się w najtrudniejszym dla naszego Kraju okresie, tj. podczas okupacji. Zakaz posługiwania się językiem polskim jako językiem liturgicznym, warunkujący legalność działania, sprawił, że nie bacząc na niuanse wyznaniowe poszczególne zbory różnych Kościołów podejmowały wspólną pracę duszpasterską, w tym udzielanie sakramentów. Te zadzierzgnięte w tym okresie formy współpracy zaowocowały powołaniem w 1947 r. Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, który miał być federacją Kościołów. Formacja ta nie wytrzymała jednak próby czasu. Kościoły powróciły do swoich korzeni historycznych. Do idei tej powrócono w 1953 r., lecz tym razem była to inicjatywa spoza środowiska kościelnego. Pięć Kościołów ewangelicznych w pewnym sensie zostało przymuszonych do powołania Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego. Ten jednak Kościół, w założeniach władz państwowych, nie miał być federacją lecz monolitem. Organizm ten przetrwał do 1987 r. 

Jeszcze w okresie istnienia ZKE powstawały idee wykraczające poza jego formy działania. Jesienią 1983 r. z inicjatywy pastora Andrzeja Bajeńskiego (ZKE - ugrupowanie Kościoła Chrystusowego) powstał Międzykościelny Komitet Młodzieżowy, który zorganizował trzy ogólnopolskie konferencje młodzieżowe (1984, 1985 i 1987 r.). W Komitecie tym, poza przedstawicielami poszczególnych konfesji ZKE, byli też przedstawiciele Kościołów: Baptystycznego, Ewangelicko-Augsburskiego, Ewangelicko-Reformowanego i Metodystycznego. Ta inicjatywa młodzieżowa dała też asumpt przywódcom kościelnym, by rezygnując z narzuconej przez władze w 1953 r. formy organizacyjnej współpracy podejmować wspólne inicjatywy działania, myślenia, artykułowania. Ponieważ niektórzy z nich mieli możność poznania działającego poza granicami ówczesnego bloku państw socjalistycznych Aliansu Ewangelicznego, postanowiono jego idee przenieść na polski grunt. Na Synodzie zamykającym działalność Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego Rada tworzącego się Kościoła Zborów Chrystusowych przedstawiła wniosek o konieczności powołania w niedalekiej przyszłości Aliansu Ewangelicznego, który wychodziłby poza ramy ZKE. Na przełomie lat 80. i 90. było podejmowanych szereg rozmów na ten temat, ale idea stworzenia takiego forum jak Alians wymagała głębszego jej poznania. Nie można tu zapominać o pewnych uprzedzeniach, jakie zrodziły się poprzez nakazowe zjednoczenie w 1953 r. 

Bardzo pomocnym w dojrzewaniu idei powołania Aliansu były dwie potężne ewangelizacje organizowane przez Misję Billy Grahama z wykorzystaniem satelitarnego przekazu telewizyjnego. W obu przypadkach powołano międzykościelne komitety organizacyjne zarówno w skali krajowej jak i lokalnej (wojewódzkiej czy miejskiej). Doświadczenia tam zdobyte zaowocowały w pracach nad powołaniem Aliansu. Równocześnie powstały nieformalne formy współpracy pod nazwą Forum Współpracy Chrześcijan w Warszawie, Ostródzie i Dąbrowie Górniczej (obejmujące swym działaniem dawne woj. katowickie i bielskie). Forum w Ostródzie, w którym uczestniczą też przedstawiciele Kościoła Rzymskokatolickiego, znalazło nawet uznanie władz lokalnych przy opiniowaniu niektórych spraw administracyjnych. 

Pod koniec roku 1993 wydawało się, że sprawa na tyle jest dojrzała, że można myśleć o powołaniu Aliansu. Pierwsze spotkanie organizacyjne odbyło się 14 grudnia 1993 r. Uczestniczyli w nim przedstawiciele następujących Kościołów: Zielonoświątkowego, Zborów Chrystusowych, Chrześcijan Baptystów, Bożego w Chrystusie, Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Wolnych Chrześcijan, Ewangelicznych Chrześcijan, Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej, Ewangelicznej Społeczności Ursynowskiej oraz kilku organizacji o charakterze ewangelicznym. Powołano wtedy Komitet Organizacyjny w składzie: Henryk Sacewicz, Mirosław Pieszka, Edward Czajko, Michał Hydzik, Andrzej Seweryn, Andrzej Bajeński i Andrzej Nędzusiak. Podstawowym celem powołania tego Komitetu było opracowanie projektu Statutu, w którym zostałyby jasno określone cele powołania Aliansu, formy jego działania jak i niezbędne struktury. Komitet zebrał się trzykrotnie i przygotował stosowne materiały. Na kolejnym spotkaniu, w dniu 26.04.94, idea powołania Aliansu została podtrzymana, choć dały się odczuć różnice spoglądania na to kogo Alians ma reprezentować. Górę wzięła idea Aliansu Kościołów Ewangelicznych, choć Alians miał być otwarty też i na różnego rodzaju organizacje chrześcijańskie, fundacje, Seminaria itp. Do przygotowanych przez Komitet materiałów wniesiono kilka uwag, które miały być uwzględnione w końcowych dokumentach, jakie zostałyby przedstawione na spotkaniu zaplanowanym na 13 czerwca 1994 r. W kwietniu wydawało się, że będzie to spotkanie, na którym Alians zostanie powołany, a przynajmniej na piśmie zostanie wyrażona wola jego powołania. Niestety do spotkania tego nie doszło. Zrodziła się bowiem myśl, by pewne Kościoły znalazły się w Aliansie, a pewne nie. Dla wielu, a w szczególności dla Komitetu Organizacyjnego, było to wielkim zaskoczeniem. Jedynym logicznym wytłumaczeniem tej sytuacji było, iż jeszcze nie do końca rozumiano ideę Aliansu. Dlatego uznano za celowe wstrzymanie dalszego toku postępowania. 

Od tamtego czasu w luźnych rozmowach wielu inicjatorów powstania Aliansu w Polsce drążyło temat. Pomocnym w podjęciu ponownych działań był przyjazd do Polski przedstawiciela Światowego Aliansu. Na spotkaniu zwierzchników Kościołów Ewangelicznych, które odbyło się dnia 25 lutego 1998 r. powołana została Grupa Robocza, której zadaniem było przygotowanie stosownych dokumentów do powołania Aliansu. Na spotkaniu tym usunięto też przeszkody, jakie pojawiły się w 1994 roku. Grupie Roboczej przewodniczył Henryk Rother-Sacewicz (Kościół Zborów Chrystusowych) a w jej skład wchodzili: Edward Czajko (Kościół Zielonoświątkowy), Andrzej Nędzusiak (Kościół Boży w Chrystusie), Leszek Wakuła (Kościół Chrześcijan Baptystów), Ryszard Witt (Kościół Wolnych Chrześcijan), Krzysztof Włodarczyk a później Jacek Duda (Kościół Ewangelicznych Chrześcijan), W. Andrzej Bajeński (Kościół Zborów Chrystusowych - zbór Chrześcijańska Społeczność) oraz Moner Shaded (Kościół Dobrego Pasterza). Grupa ta co pewien czas, szczególnie przy podejmowaniu kluczowych decyzji, swoje działania konsultowała z tzw. Grupą Poparcia, którą stanowili przedstawiciele zarządów poszczególnych Kościołów. 

Grupa Robocza, po otrzymaniu ostatecznej akceptacji materiałów, zwołała na dzień 21 czerwca 1999 r. zebranie założycielskie Aliansu, które odbyło się w siedzibie Kościoła Zielonoświątkowego w Warszawie. Deklarację o przystąpieniu do Aliansu podpisali przedstawiciele ośmiu Kościołów i kilku organizacji parakościelnych. Są to Kościoły: Kościół Zielonoświątkowy, Kościół Zborów Chrystusowych, Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Kościół Boży w Chrystusie, Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa, Ursynowska Społeczność Ewangeliczna, Kościół Dobrego Pasterza, oraz organizacje: Chrześcijańskie Stowarzyszenie Akademickie, Misja Pokoleń, Ruch Nowego Życia, Fundacja Życie i Misja, Fundacja Słowo Życia, Fundacja Młodzież dla Chrystusa, Fundacja Głos Ewangelii, Biblijne Stowarzyszenie Misyjne, Towarzystwo Społeczno-Ewangeliczne Ewangelia dla Każdego. Przyjęto Statut opracowany przez Grupę Roboczą oraz zasady wiary, które są tożsame z zasadami wiary zarówno Europejskiego Aliansu Ewangelicznego (ang. European Evangelical Alliance), jak i Światowego Związku Ewangelicznego (ang. World Evangelical Fellowship), do których to organizacji międzynarodowych Alians w Polsce będzie należał. Dokonano również wyboru trzyosobowej Tymczasowej Rady Krajowej w składzie: prezb. Henryk Rother-Sacewicz (zwierzchnik Kościoła Zborów Chrystusowych) - przewodniczący, prezb. Andrzej Nędzusiak (zwierzchnik Kościoła Bożego w Chrystusie) skarbnik oraz prezb. Edward Czajko (przedstawiciel Kościoła Zielonoświątkowego) - wiceprzewodniczący i sekretarz generalny Aliansu. Głównym zadaniem Tymczasowej Rady miało być doprowadzenie do legalizacji organizacji poprzez wpisanie do odpowiedniego działu w rejestrze Kościołów i innych związków wyznaniowych prowadzonym przez Departament Wyznań MSWiA oraz zwołanie - w ciągu sześciu miesięcy po legalizacji - pierwszego Zgromadzenia Ogólnego Aliansu Ewangelicznego w Polsce.