Słowo i Życie - strona
                    główna

Biblia w Polsce międzywojennej i obecnie 

W okresie międzywojennym w Polsce używane były głównie: Biblia Gdańska i Biblia ks. Jakuba Wujka. Z racji niechętnego stanowiska hierarchii katolickiej do samodzielnego czytania przez wiernych Pisma Świętego, Biblia ks. Jakuba Wujka była mało rozpowszechniona. Ogromny wkład w jej upowszechnianiu ma jednak Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, które od XIX wieku do końca lat 80. naszego stulecia wydawało ją wielokrotnie w łącznym nakładzie około 800 tys. egz. Pierwsze wydanie Biblii ks. Jakuba Wujka ukazało się 400 lat temu, to jest w roku 1599 (w dwa lata po śmierci tłumacza), a najnowsze, będące transkrypcją typu B wydania pierwszego, ukazało się w tym roku nakładem Oficyny Wydawniczej Vocatio. 

Wśród protestantów powszechnie używana była Biblia Gdańska. W latach 1948-1989 staraniem Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego ukazało się 26 jej wydań. Ze względu na utrudnienia władz komunistycznych pięć pierwszych powojennych wydań Biblii Gdańskiej drukowano w Anglii. Trudno dziś ustalić, jaki był ich nakład. Przypuszczalnie w każdym nakładzie ukazało się nie mniej niż 25 tys. egz. Wiadomo jednak, że łączny nakład pozostałych 21 wydań Biblii Gdańskiej wyniósł 413 tys. egz. 

Z czasem stanowisko Kościoła Katolickiego wobec czytania Biblii zaczęło się zmieniać. Po II wojnie światowej ks. Eugeniusz Dąbrowski podjął pracę nad tłumaczeniem niektórych tekstów biblijnych. I w 1949 r. ukazały się pierwsze jego komentarze i tłumaczenia wykorzystywane w katolickiej liturgii. W 1956 r. Instytut Wydawniczy PAX wydał Nowy Testament w tłumaczeniu ks. Seweryna Kowalskiego (wielokrotnie wznawiany). Pod koniec lat 50. z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich powstaje kolegium redakcyjne, przygotowujące tłumaczenia z języków oryginalnych Biblii dla uczczenia Tysiąclecia Chrztu Polski. Efektem jest wydanie w 1965 r. Biblii Tysiąclecia. Kolejne jej wydania miały miejsce w latach: 1971, 1976, 1983 (ostatni dodruk w 1997 r.). Wydanie V Biblii Tysiąclecia planowane jest na 1999 r. a w 2000 - Biblia Tysiąclecia z przypisami z Biblii Jerozolimskiej. 

W 1973 r. ukazuje się I tom Biblii Poznańskiej (kolejne dwa tomy - rok 1975), nakładem Księgarni św. Wojciecha w Poznaniu. 

Prace nad nowym przekładem Biblii podejmuje również Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne (BiZTB). W 1964 r. ukazuje jego nakładem w nowym tłumaczeniu pierwsze wydanie czterech Ewangelii, w 1966 - Nowy Testament, a w 1975 - tzw. Biblia Warszawska.  (dotychczas okazały się 53 jej wydania w łącznym nakładzie 1.666 tys. egz.). W 1978 r. BiZTB wydaje cztery Ewangelie w przekładzie dynamicznym oraz Nowy Testament z ilustracjami (nakład wznawiany dziewięciokrotnie - łącznie 460 tys. egz.). W roku 1991 pojawia się Nowy Testament w przekładzie dynamicznym. W 1997 r. Towarzystwo Biblijne w Polsce (czyli zreorganizowane BiZTB) wydaje Pismo Święte w tłumaczeniu ks. bpa Kazimierza Romaniuka, tzw. Biblię Warszawsko-Praską (jest to drugie, po Biblii ks. Jakuba Wujka, tłumaczenie Biblii na język polski dokonane przez jedną osobę - wynik 30 lat pracy) oraz - w przekładzie ekumenicznym na bazie Biblii Tysiąclecia i Biblii Warszawskiej - Ewangelię Mateusza i Ewangelię Marka.  Na jubileusz drugiego tysiąclecia chrześcijaństwa przygotowywana jest Biblia 2000 - wydanie ekumeniczne na bazie Biblii Tysiąclecia i Biblii Warszawskiej w koedycji: Towarzystwo Biblijne w Polsce i Wydawnictwo Pallottinum. 

Niezależnie od przekładu ekumenicznego, któremu patronuje Towarzystwo Biblijne, nakładem prywatnej Oficyny Wydawniczej "Słowo i Życie" (należącej do dra H. Ryszarda Tomaszewskiego) ukazała się Ewangelia Marka (1993 r.), List do Galatów (1994 r.), List św. Jakuba i List św. Judy (1995 r.), Listy św. Jana (1996 r.), Ewangelia św. Jana (1997 r.), w 1999 ma ukazać się Ewangelia św. Łukasza,  a zespół tłumaczy (w składzie: abp prof. Jeremiasz Jan Anchimiuk, ks. prof. Michał Czajkowski, pastor Mieczysław Kwiecień i Jan Turnau) aktualnie pracuje nad Ewangelią św. Mateusza. 

W roku 1989 pojawia się na rynku polskim wydany w Szwecji Nowy Testament - Słowo Życia, będący tłumaczeniem dynamicznym w oparciu o Living New Testament 

Jesienią 1988 roku, po raz pierwszy w czasach powojennych, Biblia pojawia się w księgarniach świeckich (w większości wówczas państwowych), a od roku 1997 jest też dostępna w Internecie i na CD. 

NINA I BRONISŁAW HURY 

 Copyright © Słowo i Życie 1999

Słowo i Życie - nr wiosna
                    1999